تحت شرایط اتصال کوتاه یا اضافه بار زیاد، پیکربندی قطع مغناطیسی مطابق تصویر بالا عمل خواهد کرد. در شرایط کاری عادی، MCB به صورت شکل سمت چپ است و نیروی کافی برای تغییر وضعیت تیغه تریپ را ندارد. اما هنگامی که اتصال کوتاه یا اضافه بار رخ دهد، میدان مغناطیسی ایجاد شده نیروی کافی برای تغییر وضعیت تیغه و در نتیجه زبانه را به وجود میآورد.
کلیدهای مینیاتوری بر اساس جریانهای قطع لحظهای در سه نوع دستهبندی میشوند و عبارتند از:
نوع B
نوع C
نوع D
MCB
نوع B
این نوع MCB به صورت آنی و در مقدار سه تا پنج برابر جریان نامیاش عمل میکند. کلیدهای مینیاتوری نوع B برای بارهای مقاومتی یا بارهای القایی کوچک مورد استفاده قرار میگیرند که در آنها سوئیچینگ ناگهانی بسیار کم است. بنابراین، MCBهای نوع B برای بارهای خانگی یا تأسیسات روشنایی صنعتی مناسب هستند.
MCB نوع C
این MCB در ۵ تا 10 برابر جریان نامی عمل میکند و معمولاً برای موتورهای کوچک یا لامپهای فلورسنت به کار میرود. در چنین مواردی، کلیدهای مینیاتوری نوع C برای مقادیر جریان اتصال کوتاهِ زیاد ترجیح داده میشوند. بنابراین، این نوع کلیدها در تأسیسات تجاری و صنعتی با بارهای بسیار سلفی (القایی) مورد استفاده قرار میگیرند.
MCB نوع D
این نوع MCB به سرعت و در ۱۰ تا ۲۵ برابر جریان نامی عمل میکند. کلیدهای مینیاتوری نوع D در بارهایی که بسیار القایی هستند و در آنها جریانهای هجومی با مقدار زیاد و به دفعات رخ میدهد مورد استفاده قرار میگیرند. از کاربردهای رایج این نوع کلیدهای مینیاتوری میتوان به ماشینهای پرتوی ایکس، سیستمهای UPS، تجهیزات جوشکاری صنعتی و موتورهای سیمپیچی بزرگ اشاره کرد.
MCB نوع D
سه نوع MCB بالا، حفاظت را در یکدهم ثانیه انجام میدهند. حداقل و حداکثر جریانهای قطع یا اصطلاحاً تریپ (Trip) این فیوزهای مینیاتوری در جدول زیر ارائه شده است. که در آن، جریان نامی MCB است. همانطور که گفتیم، فیوزهای مینیاتوری را میتوان بر اساس تعداد پلهایشان نیز به دستههای تکپل، دوپل، سهپل و چهارپل نیز تقسیم کرد.
انتخاب MCB
انتخاب کلید مینیاتوری برای یک کاربرد خاص کاری است که باید آن را به دقت انجام داد تا حفاظت قابل اطمینان در برابر اضافه بار و اتصال کوتاه تضمین شود. اگر انتخاب MCB بر اساس الزامات مدار نباشد، ممکن است به دفعات تریپهای ناخواسته رخ دهد. اگر انتخاب MCB در اندازهای کمتر از اندازه نامی بار باشد، به دفعات فراوان تریپ میشود و موجب وقفه در رسیدن جریان به بار متصل به آن خواهد شد، زیرا در این حالت، جریان نامی MCB کمتر از مقدار جریان نامی بار است. به طور مشابه، اگر مقدار نامی MCB بزرگتر از جریان نامی بار باشد، بار متصل به آن به خوبی محافظت نمیشود. در این حالت، کلید مینیاتوری حتی هنگامی که بار جریان اضافه بار بکشد، عمل نخواهد کرد.
در ادامه، عواملی بیان میشود که هنگام انتخاب MCB باید به آنها توجه کرد.
تحت شرایط اتصال کوتاه یا اضافه بار زیاد، پیکربندی قطع مغناطیسی مطابق تصویر بالا عمل خواهد کرد. در شرایط کاری عادی، MCB به صورت شکل سمت چپ است و نیروی کافی برای تغییر وضعیت تیغه تریپ را ندارد. اما هنگامی که اتصال کوتاه یا اضافه بار رخ دهد، میدان مغناطیسی ایجاد شده نیروی کافی برای تغییر وضعیت تیغه و در نتیجه زبانه را به وجود میآورد.
کلیدهای مینیاتوری بر اساس جریانهای قطع لحظهای در سه نوع دستهبندی میشوند و عبارتند از:
نوع B
نوع C
نوع D
MCB
نوع B
این نوع MCB به صورت آنی و در مقدار سه تا پنج برابر جریان نامیاش عمل میکند. کلیدهای مینیاتوری نوع B برای بارهای مقاومتی یا بارهای القایی کوچک مورد استفاده قرار میگیرند که در آنها سوئیچینگ ناگهانی بسیار کم است. بنابراین، MCBهای نوع B برای بارهای خانگی یا تأسیسات روشنایی صنعتی مناسب هستند.
MCB نوع C
این MCB در ۵ تا 10 برابر جریان نامی عمل میکند و معمولاً برای موتورهای کوچک یا لامپهای فلورسنت به کار میرود. در چنین مواردی، کلیدهای مینیاتوری نوع C برای مقادیر جریان اتصال کوتاهِ زیاد ترجیح داده میشوند. بنابراین، این نوع کلیدها در تأسیسات تجاری و صنعتی با بارهای بسیار سلفی (القایی) مورد استفاده قرار میگیرند.
MCB نوع D
این نوع MCB به سرعت و در ۱۰ تا ۲۵ برابر جریان نامی عمل میکند. کلیدهای مینیاتوری نوع D در بارهایی که بسیار القایی هستند و در آنها جریانهای هجومی با مقدار زیاد و به دفعات رخ میدهد مورد استفاده قرار میگیرند. از کاربردهای رایج این نوع کلیدهای مینیاتوری میتوان به ماشینهای پرتوی ایکس، سیستمهای UPS، تجهیزات جوشکاری صنعتی و موتورهای سیمپیچی بزرگ اشاره کرد.
MCB نوع D
سه نوع MCB بالا، حفاظت را در یکدهم ثانیه انجام میدهند. حداقل و حداکثر جریانهای قطع یا اصطلاحاً تریپ (Trip) این فیوزهای مینیاتوری در جدول زیر ارائه شده است. که در آن، جریان نامی MCB است. همانطور که گفتیم، فیوزهای مینیاتوری را میتوان بر اساس تعداد پلهایشان نیز به دستههای تکپل، دوپل، سهپل و چهارپل نیز تقسیم کرد.
انتخاب MCB
انتخاب کلید مینیاتوری برای یک کاربرد خاص کاری است که باید آن را به دقت انجام داد تا حفاظت قابل اطمینان در برابر اضافه بار و اتصال کوتاه تضمین شود. اگر انتخاب MCB بر اساس الزامات مدار نباشد، ممکن است به دفعات تریپهای ناخواسته رخ دهد. اگر انتخاب MCB در اندازهای کمتر از اندازه نامی بار باشد، به دفعات فراوان تریپ میشود و موجب وقفه در رسیدن جریان به بار متصل به آن خواهد شد، زیرا در این حالت، جریان نامی MCB کمتر از مقدار جریان نامی بار است. به طور مشابه، اگر مقدار نامی MCB بزرگتر از جریان نامی بار باشد، بار متصل به آن به خوبی محافظت نمیشود. در این حالت، کلید مینیاتوری حتی هنگامی که بار جریان اضافه بار بکشد، عمل نخواهد کرد.
در ادامه، عواملی بیان میشود که هنگام انتخاب MCB باید به آنها توجه کرد.